Στην παρούσα σελίδα περιλαμβάνονται οδηγίες και συμβουλές για την ορθή ενεργειακή χρήση στα κτίρια.

Ποιους αφορά: Οι οδηγίες αυτές αφορούν τους χρήστες κάθε είδους κτιρίου (οικίες, γραφεία, καταστήματα κλπ).

Ποιο είναι το όφελος από την ορθή ενεργειακή χρήση ενός κτιρίου: Η σωστή ενεργειακή χρήση ενός κτιρίου έχει τα εξής οφέλη:

α) εξοικονόμηση στην κατανάλωση ενέργειας του κτιρίου και άρα εξοικονόμηση χρημάτων καθώς και προστασία του περιβάλλοντος,

β) καλύτερης ποιότητας υπηρεσίες από τα ενεργειακά συστήματα των κτιρίων που διαβιούμε.

(Για μια επισκόπηση σχετικά με τα συνήθη ενεργειακά συστήματα που περιλαμβάνονται στα κτίρια, μπορείτε να δείτε εδώ.)

Φυσικός φωτισμός ρυθμιζόμενος με συστήματα σκίασης:

• Αν το κτίριο διαθέτει παράθυρα με βορινό προσανατολισμό (δηλαδή παράθυρα που «κοιτάζουν» προς το βορρά) τότε επιδιώκουμε να αφήνουμε ανοιχτά τα σκίαστρα αυτών των παραθύρων (π.χ. κουρτίνες, εξωτερικές τέντες, παντζούρια) κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, έτσι ώστε να φωτίζονται οι εσωτερικοί χώροι. Αυτό το κάνουμε καθώς ο βορινός φυσικός φωτισμός θεωρείται πολύ ποιοτικός για τα κτίρια που βρίσκονται στο βόρειο ημισφαίριο της γης, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα. Ο βορινός φωτισμός ενδείκνυται ιδιαίτερα για χώρους που χρησιμοποιούνται για πολύωρη εργασία, όπως γραφεία, αναγνωστήρια, κουζίνες κλπ.
• Αν το κτίριο διαθέτει παράθυρα με νότιο προσανατολισμό, τους καλοκαιρινούς μήνες επιδιώκουμε να κλείνουμε τα σκίαστρα κατά τη διάρκεια της ημέρας, έτσι ώστε να μη φτάνει στο εσωτερικό του κτιρίου η ηλιακή ακτινοβολία, η οποία προκαλεί άνοδο της θερμοκρασίας στους εσωτερικούς χώρους. Τους χειμερινούς μήνες αφήνουμε ανοικτά τα σκίαστρα, με σκοπό να θερμαίνει η ηλιακή ακτινοβολία το εσωτερικό του κτιρίου αλλά με την προϋπόθεση ότι δεν προσπίπτει άμεσα σε αντικείμενα αξίας όπως πίνακες, ηλεκτρονικές συσκευές κλπ καθώς η άμεση ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί φθορά στην επιφάνεια των αντικειμένων στα οποία πέφτει (κατά τον ίδιο τρόπο που προκαλεί φθορά στην ανθρώπινη επιδερμίδα). Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, σκιάζουμε το παράθυρο τουλάχιστο με την κουρτίνα. Το ίδιο πράττουμε και στην περίπτωση που ο χώρος χρησιμοποιείται για απαιτητικές εργασίες όπως π.χ. για μελέτη, ακόμα και αν έτσι μπορεί να μειώνεται ο φυσικός φωτισμός και να απαιτείται περισσότερος τεχνητός φωτισμός. Ο λόγος για αυτό είναι ότι το φως της άμεσης ηλιακής ακτινοβολίας είναι κουραστικό για τα μάτια μας, ακόμα και αν δε μας χτυπάει άμεσα αλλά απλώς προσπίπτει σε μια επιφάνεια δίπλα μας (αντηλιά). Για αυτό είναι προτιμότερο να περνάει πρώτα μέσα από την κουρτίνα, ώστε να διαχέεται ομοιόμορφα στον εσωτερικό χώρο.

Τεχνητή θέρμανση:

• Κατά τους χειμερινούς μήνες, το σύστημα θέρμανσης καλό είναι να ρυθμίζεται στους 20 ^οC και όχι σε υψηλότερη θερμοκρασία. Αφενός η θερμοκρασία αυτή είναι ικανοποιητική για τους περισσότερους ανθρώπους και αφετέρου για κάθε βαθμό ^oC που ανεβάζουμε το θερμοστάτη, το σύστημα θέρμανσης έχει ιδιαίτερα μεγαλύτερη κατανάλωση.
• Είναι ευνόητο ότι ανάλογα με την εποχή ντυνόμαστε ανάλογα ακόμα και αν βρισκόμαστε σε εσωτερικούς χώρους. Δεν είναι λογικό π.χ. να ανεβάζουμε το θερμοστάτη του σπιτιού μας στους 25 ^οC το χειμώνα, απλά και μόνο επειδή επιθυμούμε να φοράμε κοντομάνικο μέσα στο σπίτι.

Τεχνητός δροσισμός εσωτερικών χώρων:

• Τους καλοκαιρινούς μήνες όταν η θερμοκρασία φτάνει μέχρι και τους 30 ^oC, η χρήση ενός ανεμιστήρα αντί του κλιματιστικού μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα για το δροσισμό μας και είναι πολύ προτιμότερη λύση καθώς έχει ιδιαίτερα μικρότερη κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με το κλιματιστικό. Τις πιο ζεστές μέρες, όταν νιώθουμε ότι ο ανεμιστήρας δεν επαρκεί, κάνουμε χρήση του κλιματιστικού.
• Όταν χρησιμοποιούμε κλιματιστικό το καλοκαίρι, το ρυθμίζουμε στους 26 ^οC. Η θερμοκρασία αυτή είναι συνήθως απόλυτα ικανοποιητική και δεν χρειάζεται να ρυθμίζεται χαμηλότερα.
• Επιδιώκουμε να αφήνουμε ανοιχτά τα παράθυρα κατά τη διάρκεια της νύχτας, στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό, ώστε να δροσίζονται οι εσωτερικού χώροι. Αντίστοιχα, κατά τη διάρκεια της ημέρας αποφεύγουμε να αφήνουμε ανοιχτά τα παράθυρα και τις πόρτες.
• Τους καλοκαιρινούς μήνες επιδιώκουμε να ντυνόμαστε πιο ελαφρά ακόμα και αν βρισκόμαστε σε κλιματιζόμενους εσωτερικούς χώρους, στο βαθμό βέβαια που αυτό είναι δυνατό και ανάλογα με τη δραστηριότητα που κάνουμε.

Ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές:

• Όταν αγοράζουμε νέες ηλεκτρικές / ηλεκτρονικές συσκευές, προτιμούμε αυτές που έχουν υψηλή ενεργειακή κλάση (Α++, Α+, Α).
• Ηλεκτρικές κουζίνες: Μαγειρεύουμε έξυπνα, σε σκεύη που εφαρμόζουν στις εστίες, με το καπάκι κλειστό. Δέκα λεπτά πριν ετοιμαστεί το φαγητό κλείνουμε το μάτι. Δεν ανοίγουμε άσκοπα την πόρτα του φούρνου.
• Πλυντήριο ρούχων: Χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία πλύσης στο πλυντήριο ρούχων και πλένουμε μόνο όταν ο κάδος είναι γεμάτος.
• Πολλές ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές διαθέτουν τη δυνατότητα να μπαίνουν σε «κατάσταση αναμονής» (stand by mode). Αυτή η δυνατότητα έχει ενσωματωθεί στις συσκευές αυτές για να διευκολύνει το χρήστη. Π.χ. όταν κλείνουμε την τηλεόραση από το τηλεκοντρόλ, η οθόνη σβήνει και ανάβει συνήθως ένα κόκκινο φωτάκι, υποδεικνύοντας ότι η τηλεόραση είναι σε κατάσταση αναμονής, δηλαδή «αναμένει» την εντολή από το τηλεκοντρόλ για να ξανανοίξει. Έτσι ο χρήστης δεν χρειάζεται να πλησιάσει την τηλεόραση όταν θέλει να την ανοίξει πάλι, καθώς αρκεί να χρησιμοποιήσει το τηλεκοντρόλ από μακριά. Παρά την ευκολία που προσφέρει στους χρήστες η δυνατότητα της αναμονής, υπάρχει το μειονέκτημα ότι όταν μια συσκευή βρίσκεται στην κατάσταση αυτή, καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια. Η ενέργεια αυτή, αν και αρκετά μικρότερη σε σχέση με την ενέργεια που καταναλώνει η συσκευή όταν λειτουργεί κανονικά, σε αρκετές περιπτώσεις δεν είναι αμελητέα. Ενδεικτικά, οι τηλεοράσεις με τεχνολογία καθοδικού σωλήνα, που υπάρχουν ακόμα σε πολλά κτίρια, όταν βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής καταναλώνουν το 10% της ενέργειας που καταναλώνουν σε κατάσταση κανονικής λειτουργίας! Αν θέλουμε λοιπόν να αποφύγουμε άσκοπες καταναλώσεις, απενεργοποιούμε πλήρως της ηλεκτρικές συσκευές μας: κλείνουμε την τηλεόραση, το στερεοφωνικό, τα περιφερειακά συστήματα του υπολογιστή (π.χ. οθόνη) κλπ. από το διακόπτη On/Off που έχει πάνω της η κάθε συσκευή. Επίσης, αποφεύγουμε να αφήνουμε τον υπολογιστή σε κατάσταση αναμονής.
• Κάποιες ηλεκτρονικές συσκευές συνεχίζουν να καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια ακόμα και όταν τα έχουμε κλείσει από τον κεντρικό διακόπτη. Τέτοιες συσκευές είναι π.χ. ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και κάποια περιφερειακά του. Είναι σκόπιμο λοιπόν να χρησιμοποιήσουμε ένα πολύπριζο με διακόπτη on/off, πάνω στο οποίο θα συνδέσουμε τον υπολογιστή και όλες τις περιφερικές μονάδες του (οθόνη, ηχεία, εκτυπωτή κλπ.). Όταν δεν χρησιμοποιούμε τον υπολογιστή, κλείνουμε το διακόπτη του πολύπριζου απομονώνοντας με μια κίνηση όλα τα συστήματά του από το ηλεκτρικό δίκτυο και εξασφαλίζοντας πραγματικά μηδενική κατανάλωση.
• Αγορά υπολογιστή: Όταν πρόκειται να αγοράσουμε νέο υπολογιστή ίσως είναι σκόπιμο να προτιμήσουμε έναν φορητό (laptop) αντί ενός desktop. Οι υπολογιστές αυτοί έχουν πολύ μικρότερη κατανάλωση ενέργειας από τους desktop, είναι αρκετά δυνατοί ώστε να καλύψουν τις εκάστοτε απαιτήσεις σε υπολογιστική ισχύ ενώ προφανώς έχουν και το πλεονέκτημα ότι είναι φορητοί. Τέλος, αν κάποιον δεν εξυπηρετεί ο εργονομικός σχεδιασμός των laptop, μπορεί να συνδέσει μια οθόνη, ένα πληκτρολόγιο και ένα mouse (συστήματα που ενδεχομένως διαθέτει από παλιότερο υπολογιστή) και να φτιάξει ένα σύστημα που να τον εξυπηρετεί καλύτερα όταν εργάζεται. Είναι πάντως γεγονός ότι τα laptop παραμένουν αρκετά ακριβότερα από ένα desktop, αν και οι τιμές τους έχουν πέσει κατά πολύ σε σχέση με παλιότερα.
• Φορτιστές: Παρά το ότι δεν επιφέρουν δραματική κατανάλωση, προσπαθούμε να μη τους αφήνουμε συνδεδεμένους στην πρίζα όταν η συσκευή μας είναι πλέον φορτισμένη.

Τεχνητή θέρμανση νερού χρήσης:

• Αν το νερό θερμαίνεται με μπόιλερ, ο θερμοστάτης του να ρυθμίζεται στους 50-55 °C.
• Αν το νερό θερμαίνεται με ηλεκτρικό θερμοσίφωνα, ο θερμοστάτης του να ρυθμίζεται στους 40-50 °C.
• Να ανάβετε τον ηλεκτρικό θερμοσίφωνα ανάλογα με τις ανάγκες σας και να μην μένει αναμμένος άσκοπα. Συνήθως μισή ώρα αρκεί για να ζεσταθεί το νερό το χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι ο απαιτούμενος χρόνος είναι αρκετά μικρότερος.
• Προτιμάτε το ντους από το να γεμίζετε την μπανιέρα. Ξοδεύετε 3 φορές λιγότερο ρεύμα και νερό.
• Μην αφήνετε τις βρύσες να στάζουν και το νερό να τρέχει άσκοπα.
• Για το πλύσιμο των πιάτων προτιμάτε να χρησιμοποιείτε πλυντήριο πιάτων. Καταναλώνετε πολύ λιγότερη ενέργεια και νερό.